Omdat de komende dagen alle (social) media de aanslagen in Brussel breed zullen uitmeten hierbij een herziene versie van mijn blog over hoe je goedgelovigheid bij kinderen kan koesteren. En ook wat je kan doen als ze al geconfronteerd zijn met gruwelijke, traumatiserende beelden.
Tot een jaar of 9 moeten kinderen kunnen geloven dat de wereld goed en mooi is. Juist in zorgeloosheid kunnen kinderen zich ontwikkelen tot gezonde mensen zonder levensangst. Maar jammer genoeg kan een enkel gruwelijk beeld al genoeg zijn om de goedgelovigheid om zeep te helpen. Daarom is het zaak om jonge kinderen helemaal weg te houden bij (nieuws)media. Ook het NOS Jeugdjournaal is niet geschikt voor jonge kinderen. Dit programma wordt zorgvuldig samengesteld, maar is gemaakt voor kinderen van 9 jaar en ouder. Verder is het belangrijk om, als de kleine potjes met grote oren in de buurt zijn, niet uitgebreid te praten of geëmotioneerd te discussiëren over de aanslagen die onze vrijheid inperken. En probeer niet te laten merken dat je bang bent. Dit soort gevoelens wordt feilloos opgepikt.
Vanaf 9 jaar gaan kinderen zich interesseren voor de buitenwereld. Kijk gezamenlijk naar het (Jeugd-)journaal. Zo kan je de beelden nuanceren en verder in de context plaatsen. En bovendien kun je eventuele vragen meteen beantwoorden. Pas de instellingen van Social Media accounts aan zodat geweld niet zonder meer zichtbaar is. Juist de bewegende beelden die rond gaan op Facebook, Youtube etc. zijn vaak zo rauw en uit hun context. Zo komen ze nog harder binnen in de relatief ‘schone’ hoofdjes.
Soms ben je te laat en hebben ze de gruwelijkheden al gezien. Vraag dan eens rustig wát ze hebben gezien (vaak iets anders dan wij denken) en wat ze ervan vinden. Nuanceer en relativeer waar mogelijk. Jonge kinderen kun je nog makkelijk afleiden met een vraag over iets anders. Maar vanaf een jaar of 9 laten ze zich niet meer om de tuin leiden. Dan kun je wat dieper in gaan op wat ze te zeggen hebben. Ook voor hen is jouw rustige, nuancerende houding richtinggevend. Vertel dat de kans dat jullie zelf betrokken raken heel klein is. En dat de politie en inlichtingendiensten goed zoeken naar mensen met verkeerde bedoelingen. Ik heb me laten vertellen dat de Nederlandse inlichtingendienst een van de beste in de wereld is (en heel praktisch: ik geloof het!).
Voor pubers zijn open, eerlijke gesprekken met de ouders en andere volwassenen van onmetelijk belang. Luister zorgvuldig, neem serieus wat ze te zeggen hebben, hoe ongenuanceerd ook. Bespreek voorbeelden uit de geschiedenis. Zo kun je vertellen dat spanningen van alle tijden zijn, en ook weer voorbij gaan. Vertel ook wat je voelt, en hoe je je verhoudt tot terroristische aanslagen. Bijvoorbeeld dat je aanvankelijk wat angstig was, maar dat je je zeker niet laat bedreigen door een groepje terroristen. Zeg vooral dat het leven geleefd moet worden. En bespreek hoe ze zelf iets kunnen doen waardoor de wereld een beetje beter kan worden; een steunbetuiging aan de familie van de slachtoffers, een reactie op een artikel posten, een discussie starten in de klas?
Soms wordt het mij zelf ook te veel. Ik kijk dan tijdelijk niet of nauwelijks naar journaals, zet de alerts van nu.nl uit en lees alleen de positieve berichten. Ook ik wil nog zo graag goedgelovig zijn…
Nog meer lezen over dit onderwerp?